PIELGRZYM, 1861

Obraz Wojciecha Gersona Pielgrzym utrzymany w charakterystycznej dla wczesnego okresu twórczości gamie barwnej - stonowanych brązów, ugrów, rozjaśnionych zazwyczaj żółcieniami - przedstawia pielgrzyma w płaszczu obszytym muszlami, tzw. przegrzebkami św. Jakuba. Można więc przypuszczać, że odbył on podróż do Santiago de Compostela, jednego z najważniejszych kościołów pielgrzymkowych w Hiszpanii, o którym w dwunastowiecznym Przewodniku Pielgrzyma do Composteli napisano: "W świątyni tej nie znajdziesz błędu lub rysy; jest cudownie zrobiona, wielka, przestronna, jasna (...). Każdy, kto przechadza się po górnych galeriach, jeśli był smutny, gdy tam wchodził, staje się szczęśliwy i wesoły na widok wyjątkowego piękna świątyni." (J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, Warszawa 1974, s. 122.)

Wojciech Gerson - malarz, ilustrator, pedagog. Studiował w l. 1844-51 w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych u J. F. Piwarskiego, C. Breslauera i M. Zaleskiego. Kontynuował naukę jako stypendysta Królestwa Polskiego w Akademii petersburskiej w l. 1853-55 i w Paryżu, dokąd wyjechał w 1856 r. i gdzie uczył się w pracowni L. Cognieta oraz studiując obrazy w muzeach i galeriach. Po powrocie do kraju w 1858 r. zamieszkał w Warszawie i czynnie włączył się w życie artystyczne miasta. Był jednym ze współzałożycieli Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w 1860 r. Rozwinął szeroką działalność pedagogiczną ucząc rysunku i malarstwa w warszawskiej Klasie Rysunkowej oraz we własnej pracowni. Do jego uczniów należeli m.in. A. Bilińska, J. Chełmoński, A. Wierusz-Kowalski, J. Stanisławski, L Wyczółkowski. W swojej twórczości podejmował różnorodne tematy. Malował obrazy religijne, historyczne, sceny rodzajowe z życia wsi oraz znakomite pejzaże ze swoich licznych podróży po kraju oraz z Tatr, w które jeździł regularnie od 1860 r. aż do końca życia.