PORTRET KOBIETY, 1878

Malarz, ilustrator i pedagog, którego twórczość, zwłaszcza historyczna, była -toutes proportiones gardées- dla publiczności zaboru rosyjskiego tym, czym Matejki dla Galicji. W latach 1844-1850 studiował malarstwo w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Jana Feliksa Piwarskiego, Marcina Zaleskiego i Chrystiana Breslauera (a więc w okresie jej względnie największej świetności), zawiązując jednocześnie nić wieloletniej przyjaźni z młodymi artystami (po części: kolegami ze Szkoły) skupionymi wokół Marcina Olszyńskiego, określanymi w historii sztuki polskiej mianem "warszawskiej cyganerii" (m. in. Juliuszem Kossakiem, Franciszkiem Kostrzewskim i Henrykiem Pillatim). Po pierwszych sukcesach artystycznych (m. in. cykl pejzażów na blasze, dekorujący parowce wiślanej "Żeglugi Parowej"), otrzymawszy stypendium Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, doskonalił swe umiejętności w tamtejszej klasie malarstwa historycznego Aleksieja Markowa (1853-1855; w 1873 r. sam zostanie zaliczony w poczet akademików). Dwa kolejne lata (1856-1858) spędził w Paryżu, uczęszczając (co prawda tylko przez trzy miesiące) do pracowni Léona Cognieta i samodzielnie studiując malarstwo dawne w zbiorach publicznych; zbliżył się wówczas do emigracyjnego środowiska artystycznego, w szczególności Cypriana Kamila Norwida.
W 1858 roku osiadł ostatecznie w Warszawie, rozwijając niezwykle intensywną działalność malarską, organizacyjną, pedagogiczną i publicystyczną. W 1871 roku otrzymał nominację na stanowisko wykładowcy rysunku i malarstwa warszawskiej Klasy Rysunkowej- jedynej i nad podziw ambitnej szkoły artystycznej na ziemiach byłego Królestwa Polskiego, która wychowała kilka pokoleń artystów o najgłośniejszych dziś nazwiskach; współtwórca i wieloletni członek zarządu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.
Był artystą niezwykle pracowitym i płodnym, ceniony i znany przede wszystkim jako malarz historyczny, był również zamiłowanym pejzażystą; nie stronił też od dekoracyjnych realizacji monumentalnych.

Ten, sumaryczny, graficzny w wyrazie, w zasadzie konturowy szkic głowy kobiecej w pełnym profilu wydaje się być związany ze wstępnym etapem pracy nad ukończonym (opatrzonym sygnaturą) dwa lata później (w 1880 r.) portretem nieokreślonej damy, identyfikowanej niekiedy hipotetycznie -na podstawie wzmianek archiwalnych- z Wiktorią Stankiewiczówną (Muzeum Narodowe w Kielcach, nr inw. MNK/M/1736 - zob.: Wojciech Gerson 1831-1901. Katalog wystawy monograficznej. Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1978, poz. I /A 47, s. 57 i il. 19; tamże wcześniejsza literatura).