Napoleon i sfinks, 1902

Obraz jest nawiązaniem do motywów z panoramy Bitwa pod piramidami. Panorama upamiętniała kampanię napoleońską w Egipcie w roku 1798. Ukazywała starcie wojsk francuskich z kawalerią Mameluków.

Wojciech Kossak będąc w Berlinie, w roku 1899, powziął zamiar namalowania wraz z M. Wywiórskim, panoramy dla Warszawy. Miała to być Somosierra. Pomimo zaawansowania prac władze carskie nie wydały zezwolenia na jej wystawienie. Wobec kosztów, jakie artysta poniósł na tę panoramę, między innymi wynajęcie na dwa lata budynku panoramicznego oraz zamówienie płótna, wybrano inny, bardziej obojętny politycznie, temat - Bitwa pod piramidami. W 1900 roku Kossak i Wywiórski najpierw odbyli podróż do Egiptu, aby zapoznać się z tamtejszym pejzażem, typami, ubiorem, potem przystąpili szybko do prac. W dniu 2 kwietnia 1901 roku nastąpiło otwarcie panoramy dla publiczności. Przy tym przedsięwzięciu malarskim pomagali inni malarze, W. Jasieński, K. Pułaski, Z. Rozwadowski, J. Ryszkiewicz, C. Tański. Po wystawieniu panoramy w Warszawie, panoramę pocięto na fragmenty. Pięć jej części oraz szkic do panoramy opublikował K. Olszański, (Wojciech Kossak, Wrocław, Warszawa, Kraków, 1982, il. 79, 80, 81, 82, 83, 84). Autor opracowania publikuje również dwa obrazy, które łączą się tematycznie z tym artystycznym przedsięwzięciem, ale bez podania wymiarów oraz ich pochodzenia. Jeden z nich jest bardzo zbliżony kompozycyjnie do oferowanego obrazu, ale datowany na rok 1911. Oferowany obraz powstał dziewięć lat wcześniej. Kossak do października roku 1902 pracował w Berlinie. Obraz mógł więc powstać jeszcze w Berlinie. To potwierdzałby fakt, że obraz pozostawał dotychczas w zbiorach w Niemczech.