ODPOCZYNEK UŁANA, 1923 r.

Wojciech Kossak - początkowo uczeń swojego ojca Juliusza - kształcił się w l. 1871-73 w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknej u W. Łuszczkiewicza i w Akademii monachijskiej w l. 1874-76 u A. Strähubera, A. Wagnera i W. Lindenschmita. W l. 1877-84 kontynuował studia w Paryżu u L. Bonnata i A. Cabanela. Powrócił na dziesięć lat do Krakowa, a następne siedem spędził w Berlinie pracując na zlecenie Wilhelma II. Wiele podróżował - był w Hiszpanii (1900 r.), Egipcie (1901 r.), Wiedniu i Londynie (1905-06), a w l. 1923-32 kilkakrotnie w Stanach Zjednoczonych. W czasie I wojny światowej służył w armii austriackiej. W l. 1915-19 był profesorem warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, kierując pracownią malarstwa batalistycznego. Był współautorem kilku panoram - słynnej panoramy Racławickiej (1896), a także Berezyny (1896) i Bitwy pod piramidami (1901). Projektowana w 1900 r. Somosierra nie doczekała się realizacji. Malował przede wszystkim sceny batalistyczne, portrety, a także sceny rodzajowe. Szerokimi, swobodnymi pociągnięciami pędzla świetnie oddawał dynamikę jeźdźców i zwierząt w ruchu.
Obraz przedstawia częsty motyw powtarzający się w twórczości Wojciecha Kossaka - ułana odpoczywającego w cieniu stojących koni. Zbliżone kompozycje (choć w lustrzanym odbiciu) znajdujemy w obrazach z roku 1923 Przy żniwach (wzbogacony o postacie chłopek zbierających zboże) i pod takim samym tytułem Odpoczynek ułana z 1931.
Przedstawiony na oferowanym obrazie żołnierz, jak to można wnioskować na podstawie amarantowego otoku na czapce, to zapewne ułan 1 Pułku Ułanów Krechowieckich, choć nie można wykluczyć jego przynależności do kilku innych pułków posiadających te same barwy otoków. Może to więc być 7 Pułk Ułanów Lubelskich, 9 Pułk Ułanów Małopolskich, 10 Pułk Ułanów Litewskich czy 12 Pułk Ułanów Podolskich, a nawet 20 Pułk Ułanów im. Króla Jana III.

Bibliografia:
K. Olszański, Wojciech Kossak, Wrocław 1982, il. 223 i 230.