RODZINNE OGNISKO w LESIE

"Okres dwudziestolecia międzywojennego wykształcił w Polsce dwie drogi malarstwa: awangardę i kolorystów. Awangarda łączyła wiele wpływów, prądów, kierunków artystycznych i ugrupowań, gdzie forma przewyższała kolor. Koloryści z kolei odwoływali się do tradycyjnego malarstwa europejskiego, główny nacisk kładąc dla odmiany na kolor. Dwie te postawy artystyczne połączył Zbigniew Pronaszko, dzieląc je między okresy swej twórczości" (Światosław Lenartowicz).

Malarz, rzeźbiarz i scenograf związany ze środowiskiem krakowskim i warszawskim; czołowy reprezentant formistycznej awangardy w latach 1917-1922 oraz nurtu kolorystycznego w latach 30. i 40. XX w. Studiował w SSP w Kijowie, a w latach 1906-1911 w ASP w Krakowie u T. Axentowicza i J. Malczewskiego. Był członkiem ugrupowań artystycznych Formiści i Zwornik. Mieszkał w Zakopanem, w Wilnie, gdzie był profesorem Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego i w Krakowie, gdzie był profesorem ASP. Jego twórczość zarówno malarska jak i rzeźbiarska (m.in. pomnik Mickiewicza dla Wilna) ukształtowała się pod wpływem awangardowej sztuki europejskiej, zwłaszcza kubizmu oraz sztuki podhalańskiej. W swojej początkowej twórczości nawiązywał do kubizmu. Po 1922 roku zwrócił się ku koloryzmowi. W poszukiwaniu nowych dróg rozwoju artystycznego kilkakrotnie jego paleta ulegała diametralnym zmianom. Okres "ciemny", kiedy w jego obrazach pojawia się bogactwo nasyconych tonacji brązu i zieleni, przypada na lata 1925-1930. Wysiłki te uczyniły go jednym z najwybitniejszych polskich kolorystów.