KRZYŻANOWSKA Michalina (1883-1962)

Domek w zieleni (Domek w Krzemieńcu?)

Olej, dykta; 25,5 x 37 cm Na odwrocie dykty w l.d. rogu ołówkiem: 436

Obraz pochodzi z pracowni Michaliny i Konrada Krzyżanowskich, a później Henryka Józefskiego przy ulicy Koszykowej w Warszawie. Zebrany tam zespół prac obojga Krzyżanowskich (z kilkoma pracami ich przyjaciół) był w we wczesnych latach pięćdziesiątych, przechowany przez Muzeum Narodowe w Warszawie, kiedy malarka została osadzona w więzieniu przez Urząd Bezpieczeństwa. Michalina Krzyżanowska, z domu Piotruszewska, uczyła się początkowo u Miłosza Kotarbińskiego, a od 1904 w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych była uczennicą Konrada Krzyżanowskiego, którego poślubiła w r.1906. W 1907 wyjechali do Włoch i na Korsykę, w 1912 wjeżdżali także do Londynu i Paryża. W Paryżu uczęszczała do Academie Ranson. I wojna światowa zaskoczyła Krzyżanowskich w Peremylu na Wołyniu, w majątku rodziny Michaliny. W 1918 oboje przyjechali do Warszawy, gdzie Krzyżanowski założył prywatną szkołę malarską. Michalina wyjeżdżała na plenery z jej studentami. Owdowiała w roku 1922 i od tej pory całkowicie poświeciła się malarstwu. Brała udział w licznych wystawach grupy Ars Feminae, Koła Marynistów Polskich, Warszawskiego Towarzystwa Artystycznego i Towarzystwa Szerzenia Sztuki Polskiej wśród Obcych. Indywidualne jej wystawy odbyły się w Warszawie: w 1925 w Salonie Lewickich, 1928 i 1930 w Salonie Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków, w 1930, 1933 i 1936 w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. Była przede wszystkim malarką pejzażu. Podobnie jak w obrazach Krzyżanowskiego znaczenie w jej obrazach odgrywał kolor służący do intensyfikacji nastroju. Krzyżanowska malowała pejzaże z Korsyki i z różnych regionów Polski, z Wołynia, Lubelszczyzny, Mazowsza i Podhala. „Najczęściej pejzaże Krzyżanowskiej nie ukazują człowieka. A jednak wiele z nich zawiera wyraźne ślady jego bytowania, czy to w postaci budynków o ślepych otworach okien, czy pustych łodzi przycumowanych u brzegu rzeki lub zakrętów szerokich dróg” (cytaty z: K. Jerzmanowska, L. Skalska-Miecik, Michalina Krzyżanowska 1883-1962, Warszawa, grudzień 1999, Muzeum Łazienki Królewskie, Stara Kordegarda)