Muzeum powstało w 1964 r. w celu dokumentowania i badania dziejów obozów jenieckich w Lamsdorf (po II wojnie światowej-Łambinowice) oraz losów jeńców wojennych osadzonych w tych obozach w latach 1939-1945. W 1965 r. muzeum uzyskuje status samodzielnej placówki centralnej o charakterze naukowo-badawczym i oświatowym, zajmującej się losami jeńców wojennych, zwłaszcza polskich, którzy w latach II wojny światowej przebywali w niewoli niemieckiej. Od 1990 r. obszar badawczy został poszerzony o problematykę jeniecką na Wschodzie. W 1992 r. Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu wpisano do rejestru Narodowych Instytucji Kultury. Pierwsza strona CMJW