40 000 carres bleus et rouges

MORELLET François
François Morellet urodził się 30 kwietnia 1926 roku w Cholet, miasteczku na zachodzie Francji niedaleko Nantes i Angers. Jego matka była córką właściciela fabryki zabawek i samochodów dla dzieci, a ojciec sprawował wysokie stanowisko we francuskiej policji aż do momentu śmierci teścia, po której objął prowadzenie rodzinnego przedsiębiorstwa. Charles Morellet interesował się literaturą oraz sztuką, i miłość do niej przekazał swoim dzieciom. Młody François zaczął malować jako amator w wieku czternastu lat. Pokrywało się to w czasie z pierwszymi próbami literackimi głowy rodziny. W rezultacie - kiedy Charles Morellet publikował swoje książki pod koniec lat czterdziestych - ilustrowały je rysunki własnego syna. François Morellet zafascynowany malarstwem Amadéo Modiglianiego oraz Raoul Dufy, oglądający wszelkie możliwe wystawy, nigdy nie rozpoczął regularnych studiów artystycznych. Jako dwudziestoletni młodzieniec poślubił rok młodszą Danielle Marchand, utalentowaną pianistkę, która w ciągu siedmiu lat po ślubie urodziła trzech synów. W wieku dwudziestu dwóch lat, początkujący artysta przejął prowadzenie przedsiębiorstwa rodzinnego Morellet-Guérineau - które zapewniło byt jemu i jego rodzinie przez najbliższe dwadzieścia pięć lat. Już jako dojrzały artysta, François Morellet zwykł żartować, że w ciągu pierwszych piętnastu lat po ślubie urodziła mu się trójka dzieci oraz, że w ciągu całego tego okresu sprzedał … trzy obrazy… Prowadzenie przedsiębiorstwa nie przeszkodziło artyście w rozwijaniu twórczości, pierwszą wystawę indywidualną miał w roku 1950 w galerii Raymond Creuze w Paryżu. Prezentowała ona głównie jego dzieła powstałe pod wpływem odwiedzin w paryskim "Musée de l’homme" (Muzeum Człowieka), w którym artysta zachwycił się zwłaszcza sztuką australijskich Aborygenów. Kolejnymi doświadczeniami, które w bezpośredni sposób zainspirowały w przyszłości dzieło artysty były : podróż do Brazylii, podczas której François Morellet odkrył twórczość szwajcarskiego artysty Maxa Billa, sztuka konkretna, ponadto twórczość Marcela Duchampa oraz Pieta Mondriana jak również odkrycie sztuki Islamu w Alhambra w Grenadzie na południu Hiszpanii w roku 1952. W połowie lat pięćdziesiątych François Morellet zawarł znajomość z węgierską parą artystów zamieszkałych w Paryżu : Verą oraz Féri Molnar. Wraz z nimi był współtwórcą związanej z paryską galerią Denise René grupą GRAV (Groupe de recherche d’art visuel), do której należeli między innymi : Horacio Garcia Rossi, Julio Le Parc, Joël Stein, Francisco Sobrino oraz syn Victora Vasarellego - Jean-Pierre Yvaral. Był to moment, w którym François Morellet zarzucił malarstwo na rzecz eksperymentów z metalową siatką, figurami sferycznymi, a później neonami. O ile w roku 1961 w trakcie trwania II Biennale paryskiego grupa GRAV opublikowała manifest pod znaczącym tytułem "Dosyć mistyfikacji", o tyle w dwa lata później jej członkowie wzięli udział w Biennale - to właśnie wtedy François Morellet po raz pierwszy zaprezentował dzieło, w którym wykorzystał neon. Grupa GRAV uczestniczyła w dwóch pionierskich wystawach sztuki kinetycznej : w "Kunst Licht Kunst" w 1966 roku w Stedelijk Van Abbemuseum w Eindhoven oraz rok później w "Lumière et Mouvement", która odbyła się w Musée d’Art moderne de la ville de Paris. Grupa przestała istnieć w roku 1968. W roku 1970 François Morellet uczestniczył w Biennale w Wenecji we francuskim pawilonie narodowym, a rok później muzeum w Eindhoven wraz z Galerią m w Bochum zorganizowało mu pierwszą poważną retrospektywę, która następnie była prezentowana w Centrum narodowym sztuki współczesnej w Paryżu oraz w muzeach w Bochum, we Frankfurcie nad Menem, Hamburgu oraz w Brukseli. W roku 1973 dotychczas płaskie obrazy François Morellet, zachowując swój monochromatyczny charakter - stają się obiektami przestrzennymi, obdarzonymi strukturą przestrzenną i narzucającymi integrację z otoczeniem architektonicznym. W latach osiemdziesiątych artysta coraz intensywniej interesuje się dialogiem jaki może się zaistnieć pomiędzy dziełami sztuki a architekturą, lecz wbrew niejako obowiązującej tradycji w tej dziedzinie : nie interesuje się harmonią jaka może się wytworzyć, lecz wręcz przeciwnie - świadomie poszukuje sytuacji i przykładów dysharmonii. W roku 1983 wraz z serią "Géométrees" : pojawiają się elementy geometryczne takie jak gałęzie, kawałki drzewa. Artysta zaczyna zestawiać i przeciwstawiać logikę czystej geometrii z logiką świata organicznego. Pośród prawie dziewięćdziesięciu wystaw indywidualnych, które artysta podaje w katalogu wystawy w Musée des Beaux Arts w Angers do najważniejszych niewątpliwie należą : retrospektywna wystawa "François Morellet. Systems" w Ameryce Północnej zorganizowana w latach 1984-1985, kiedy to prace artysty zostały kolejno zaprezentowane w Albright Knox Art Gallery w Buffalo, Muzeum sztuki współczesnej w Montrealu, Center for the Fine Arts w Miami oraz w The Brooklyn Museum w Nowym Jorku oraz wystawy w Brazylii, Edymburgu, Oxfordzie, Brukseli czy Zurichu. Artysta, który należy do Komitetu Honorowego Muzeum Sztuki w Łodzi - miał również wystawę indywidualną w tym muzeum na początku lat siedemdziesiątych (w parę miesięcy po wspólnej prezentacji z Romanem Cieślewiczem w Muzeum Malarstwa i Rzeźby w Grenoble) oraz brał wielokrotnie udział w wystawach zbiorowych na terenie Polski. Do najważniejszych należą : "4 x Paryż" w 1986 roku w warszawskiej Zachęcie oraz "Francja dzisiaj" w Muzeum Narodowym w Warszawie na przełomie lat 1990 i 1991. W sumie artysta wziął udział w ponad czterystu wystawach zbiorowych na terenie Francji, Stanów Zjednoczonych, Japonii, Korei Południowej, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Belgii, Holandii, Szwajcarii, Danii, Hiszpanii, Włoch, byłego Związku Radzieckiego, Australii, Bułgarii, Rumunii, Austrii, Szwecji, Kanady, Portugalii, Szwecji, byłej Jugosławii, Argentyny i oczywiście Polski.