Wędrówki po internecie. Piękne babie lato

Koniec lata w tym roku barwny, słoneczny, suchy i zachęcający do spacerów, obrodził nie tylko jabłkami, z którymi sadownicy mają kłopot, ale sporą ilością licytacji. Na czoło wysuwają się grupy aukcji dwóch znanych domów - Bonhamsa i Christiego, na których to imprezach wystawionych będzie wiele interesujących obrazów, a wśród nich także prace artystów z Polski. U Sothebyego, wśród licznych sprzedaży, naszych twórców jak na lekarstwo. Zapewne interesująca może być aukcja u Boisgirarda - 19 listopada - pt. „Ecole de Paris”, niestety nie ma jeszcze katalogu. Zajmę się więc tym co jest, a zaczynam od aukcji u Tajana w Paryżu, która odbyła się 4 listopada i poświęcona była sztuce orientalnej. Tam z nr. 29 wystawiony był Kazimierza Olpińskiego „Muzyk”, ol. ceniony na 4-6.000 €. Nie sprzedany. W tym samym domu, dzień później, odbyła się licytacja rysunków nowoczesnych, gdzie z nr. 306 wystawiono Jerzego Skarżyńskiego „Dekorację balkonu Jean Genet” z 1960 r. akw., tusz za 400-600 € sprzedaną za 1148 €. Kolejne dwa numery tej licytacji to 2 akwarele Antoniego Uniechowskiego, w jednakowej cenie 300-500 €.

Pierwsza z oględnym tytułem „W salonie erotycznym” (zamiast napisać: w burdelu w czasach Toulouse - Lautreca), nie sprzedana, druga, z nr. 308, nosi tytuł „Przedstawienie młodej kobiety” (eleganckiemu panu). Sympatyczna scenka w stylu „fin de siecle`u” uzyskała 383 €. I na tym koniec z Tajanem.

Od 4 listopada rozpoczynają się też aukcje u Christiego, które zgrupowałem z całego miesiąca, by ciurkiem omówić handel w tym domu. We wspomnianym dniu, w Amsterdamie na licytacji sztuki powojennej i współczesnej oferowano z nr. 253 Wilhelma Sasnala obraz „Bez tytułu” (jakby spojrzenie na ziemię z kosmosu) z 2001r. ol. za 8-12.000 €. Sprzedano za 15.000 €. 6 listopada w Nowym Jorku odbyła się aukcja prac impresjonistów i nowoczesnych na papierze. Tam były dwie prace Ludwika Markusa - Marcoussisa - z nr. 214 „Śmiech” z 19.11.1912 r. gwasz, węgiel za 40-60.000 $, sprzedany za 233.000 $ i z nr. 222 rycina „Portret Wilhelma Apollinaire”, miedzioryt z akwafortą i z suchą igłą za 30-50.000 $, sprzedany za 23.750 $. 

Również 6 listopada, też w Nowym Jorku odbyła się sprzedaż prac impresjonistów i sztuki nowoczesnej, na której wystawiono m.in. kilka obrazów Kislinga: z nr. 358 „Dziewczynę z Marsylii” z 1950 r. ol. za 150-200.000 $ (bez rezultatu); z nr. 369 „Maitre Michaux” z 1927 r, ol. za 70-100.000 $, sprzedany za 125.000 $. Z czerwca 1918 r., z St. Tropez pochodzi obraz z nr. 435 „Młoda kobieta w hamaku”, wyceniony na 60-80.000 $ i nie sprzedany. Kolejne płótna artysty to: z nr. 443 „Bratki i żonkile w wazonie” z 1947 r., ol. które uzyskały 37.500 $ i z nr. 491 „Portret kobiety w bluzce w listki i w szalu”, ol. sprzedany za 35.000 $. Prócz Kislinga, na tej aukcji, były: z nr. 364 L. Markusa „Bar du porto”, z ok.1911 r., ol. kupiony za 149.000 $ i Tamary Łempickiej, „Port w świetle księżyca” z 1924 r., ol., który uzyskał najwyższą cenę 665.000 $. Jeszcze na dwóch aukcjach Christiego, pod koniec miesiąca, będą nasi twórcy. 24 listopada w Londynie podczas sprzedaży sztuki rosyjskiej, z nr. 49 wystawiony zostanie rysunek Aleksandra Orłowskiego pt. „Chłopiec” z 1818 r., tusz, akw. za 10-15.000 GBP, a 25 listopada w Amsterdamie z nr. 232 będzie olejny obraz Ludwika Gędłka pt. „Odpoczynek kozaków”, wyceniony na 2500-3500 €.

U Bonhamsa listopadowe imprezy rozpoczęły się w środę, 5 dnia tegoż miesiąca. W Oxfordzie wystawiono z nr. 89 Feliksa Topolskiego „Portret kobiety” z 1980 r., węgiel, oł. i sprzedano za 375 GBP. Tego samego dnia w Edynburgu, na aukcji „The Sporting Sale” z nr. 129 oferowano Jerzego Kossaka „Św. Huberta” z 1934 r., ol. za 600 - 800 GBP, bez rezultatu. 5 listopada w Nowym Jorku podczas licytacji XIX-wiecznego malarstwa pokazany był z nr. 48 obraz Michała Wywiórskiego - Gorstkina pt. „Myśliwy ogrzewa ręce przy ognisku zimą”, ol., który uzyskał 16.250 $. Pozostańmy jeszcze w USA, gdzie w Los Angeles - 9 listopada - na licytacji „Period art and design”, z nr. 7077 pojawi się Ludwika Maciąga typowy koński motyw „Czwórka przy bryczce”, ol. za 1000-1500 $. Kolejne dwie sprzedaże będą w Londynie.

19 listopada na aukcji miniatur z nr. 11 wystawiona zostanie „Głowa mężczyzny” w typowej fryzurze i ubiorze z XVII wieku, którą to modę lansował wówczas dwór króla Francji - Ludwika XIV. Miniatura, owal, olej na metalu, jest dziełem Franciszka Śmiadeckiego, artysty mało znanego w Polsce. Pochodził z Bodzentyna, kształcił się w Krakowie, w 1602 r. został mistrzem cechowym. W Krakowie mieszkał, ożenił się i współpracował z malarzem królewskim Tomaszem Dolabellą. Potem wyjechał, był na Węgrzech, podobno w Turcji i wreszcie znalazł się w Londynie, gdzie uczył się u angielskiego miniaturzysty Samuela Coopera. Na brytyjskim rynku, od pewnego czasu, pojawiają się jego miniatury, a jedną z nich będzie omawiana wyżej „Głowa” wyceniona na 1200-1800 GBP. Ostatnią aukcją u Bonhamsa będzie 26 listopada sprzedaż sztuki rosyjskiej. Na niej z nr. 21 znajdzie się „Letni pejzaż”, ol. pędzla Stanisława Żukowskiego oszacowany na 40-45.000 GBP.

Wśród aukcji malarstwa u Sothebyego, trzeciej znaczącej firmy, znalazłem w listopadzie tylko jedną imprezę, gdzie byli artyści z Polski. 5 listopada w Nowym Jorku konkurując z Christiem, na podobnej tematycznie sprzedaży prac impresjonistów i sztuki nowoczesnej, Sotheby zaoferował: z nr 141 Ludwika Markusa „Zachód słońca” z 1930 r., ol. za 100- 150.000 $, sprzedany za 118.500 $; z nr. 189 Henryka Haydena, fajną „Martwą naturę z butelką i owocami” z 1914 r., ol. wycenioną na 70- 100.000 $, sprzedaną za 81.250 $; z nr. 193 tego samego artysty inną „Martwą naturę” z 1918 r. oszacowaną drożej od poprzedniej, bo aż na 400- 600.000 $ i nie sprzedaną; z nr. 213 M. Kislinga „Akt leżący na czerwonej tkaninie”, z 1929 r., ol. za 150-250.000 $, który uzyskał 173.000 $ i tegoż samego twórcy, z nr. 271, obraz olejny przedstawiający pejzaż zatytułowany „Prowansja” z 1949 r., kupiony za 56.250 $. 

Wracam do chronologii. W Paryżu 6 listopada, w domu Piasa, na aukcji fotografii „Metamorfozy” wystawiono z nr. 22 kolorowe foto na płótnie i na blejtramie autorstwa Lecha Majewskiego, z 2007 r. Jest to współczesny „żywy obraz” pt. „Zdjęcie z krzyża”, egzemplarz 1/7 o wymiarach 90 x 90 cm, wyceniony na 3-4.000 € - czyli trawestacja dzieła Rogiera van der Wayden, pod tym tytułem, które znajduje się w Muzeum Prado w Madrycie. Z reprodukcji w internecie trudno wyrobić sobie zdanie o pracy Majewskiego, na ile jest to zabawa, a na ile sztuka. Jedno wiem, gdy stanąłem w Prado przed oryginałem Waydena, to aż mnie zatkało z wrażenia.

Następnie przenosimy się do Niemiec, gdzie odbędzie się kilka aukcji. W Monachium, 7 listopada, w domu Karl & Faber wystawiono prace trzech naszych artystów współczesnych: z nr. 927 Rafała Bujnowskiego „Śnieg” z 2004 r., ol. za 2500 €; z nr. 1010 Jana Lebensteina „Bez tytułu”, 1959, akw., tusz za 1500 € i z nr. 1148 Pauliny Ołowskiej „Studium głów kobiet” z 2002 r., tusz za 1000 €. W Bremie, w domu Boland & Marotz 8 listopada pokazany będzie z nr. 1615 pejzaż Mariana Michalaka „Zachód słońca”, pastel z 1994 r. wyceniony na 250 € oraz z nr. 1619 Leonarda Winterowskiego „Cud nad Wisłą” z 1920 r., ol. za 1200 €. W Dusseldorfie, w domu Karbstein, także 8 listopada wystawione zostaną 2 kompozycje abstrakcyjne Kajetana Sosnowskiego: z nr. 11 „Bez tytułu”, collage z szytych kawałków tkanin, 130 x 130 cm, za 1000- 1500 € i z nr. 16 „Bez tytułu” (czyste płótno na blejtramie), 180 x 100 cm, w cenie 800- 1000 €. Drugim autorem będzie Stanisław Marian Żarnecki, którego rysunek ołówkiem „Popiersie kobiety w negliżu” oszacowano na 1600-2000 €. Także w domu Walldorf, w Walldorfie 8 listopada zostaną zaprezentowane dwa olejne obrazy Józefa Jaroszyńskiego - z nr. 763 „Para huculska na koniach” za 1400 € i z nr. 764 „Ucieczka stada koni przed niedźwiedziem”, za 1600 €.

W Deauville na aukcji w domu Tradart 9 listopada do kupienia będzie z nr. 75 Mojżesza Kislinga „Pejzaż”, nieduży olej za 28-32000 €, a 14 listopada u Adera w Paryżu na aukcji rysunków i obrazów, kilka prac różnych autorów: nr 296 Jana Lambert-Ruckiego „Anioł”, pastel za 800-1000 €; nr 355 Maurycego Mędrzyckiego „Portret kobiety”, oł. za 300-400 €; nr 356 Nikifora Krynickiego „Msza”, akw. za 250-300 € i nr 379 Jana Lebensteina „Metro Strasbourg - Saint Denise”, tusz za 400-500 €.

W Kolonii, w domu van Ham, na aukcji „Alte Kunst” 14 listopada pojawi się też kilka interesujących obrazów. Z nr. 547 bardzo ładna scena Józefa Brandta „Wyjazd na polowanie”, ol. ceniona na 50-70.000 €; z nr. 552 Stanisława Żukowskiego, prawdopodobnie wczesny obraz pt. „Pejzaż z torem kolejowym w budowie”, ol. za 10-15.000 €; z nr. 804 J. Konarskiego (Alfred Wierusz-Kowalski?) „Wyścig furmanek”, ol. za 5-6.000 €. Podobny koński motyw przedstawia Czesław Wasilewski w „Powrocie z jarmarku zimą” z 1927 r., ol. z nr. 813, szacowany na 500-600 €; dalej będą dwa obrazy Feliksa M. Wygrzywalskiego: z nr. 872 „Delegacja” (Rycerze), 1925, pastel, tkt. za 1000- 1500 € i z nr. 875 „Kobieta w czerwonej chustce z wachlarzem”, ol. za 2-2500 €. Ostatnie obrazy na tej aukcji to pastele Stanisława Górskiego, w jednakowej cenie 400-600 €: z nr. 873 „Góralka w czerwonej chustce” i z nr. 874 „Góralka trzymająca talerz”.

Józef Brandt, Wyjazd na polowanie

Aby omówić inne aukcje w domu van Ham wymienię kolejną, z 26/27 listopada, pt. „Nowoczesna i współczesna sztuka”. Na niej prezentowane będą następujące prace: z nr. 229 obraz olejny z 1966 r. Wojciecha Fangora „E 27” ceniony na 20-30.000 €; Romana Opałki, z nr. 324 „Detal 4045225- 4047928” z 1965 r., tusz, za 40-60.000 €; trzy obrazy Jana Peszke - nr 94 „Pejzaż”, ol. za 6-8.000 €, nr 593 „Praczki”, ol., deska za 2-3000 € i w tej samej cenie z nr. 594 „L` Estaque”, ol. deska. Tam też będzie z nr. 868 Zbigniewa Makowskiego „Labirynt ognia” z 1967 r., gwasz za 2-3.000 €.

Jeszcze w pierwszej połowie miesiąca w USA - 15 listopada - w Lambertsville na aukcji pt. „XIX/XX-wieczna amerykańska i europejska sztuka” w domu Rago Arts sprzedawane będą dwa obrazy Zygmunta Menkesa - z nr. 72 „Portret Ralfa Soyera”, ol. za 8-12.000 $ i z nr. 75 para olejnych „Martwych natur” (pierwsza z czerwonymi kwiatami w szklanym wazonie, druga z kwiatami w wazonie i z mandoliną). Cena za parę 6-8000 $. 

Po połowie listopada pojawią się następujące aukcje: 21 listopada w Paryżu, w domu Millon odbędzie się sprzedaż sztuki nowoczesnej i Ecole de Paris, a na niej Tamary Łempickiej „Koszyk z winogronami”, ol. z nr. 74, wyceniony na 12-15000 €; z nr. 86 Zygmunta Landaua „Kwiaty w wazonie”, ol. tkt. z ceną 1000-1500 €. Pod nr. 88 będzie Henryka Haydena „Martwa natura z jabłkami i kielichem” z 1913 r., ol. za 40-50.000 €; z nr. 91 Włodzimierza Terlikowskiego „Portret mężczyzny”, ol. za 800-1000 €. Kolejne dwie prace to Henryka Epsteina obrazy olejne w jednakowych cenach, po 2-3.000 €: z nr. 92 „Kwiaty w szklanym wazonie” i z nr. 93 „Widok wioski z kościołem”. Następne dwa obrazy to dzieła Zygmunta Schretera (Szretera) namalowane olejno na płycie, w cenach po 600-800 € każdy - z nr. 96 „Martwa natura z kwiatami w wazonie i z filiżanką” oraz z nr. 97 „Kompozycja z dzbankiem do herbaty”. Z nr. 99 wystawiony będzie Jakuba Zuckera (Cukiera) „Odpoczynek”, ol. za 600-800 €; z nr. 105 Abrama Adolfa Milicha „Pejzaż z drzewami” z 1924 r., ol. za 3-4000 € i z nr. 111 gipsowa rzeźba Jana Lambert-Ruckiego „Ecce Homo”, za 1500-2000 €.

21 listopada w Monachium, w domu Ketterer, z nr. 369 oferowana będzie Jana Stanisławskiego „Ogrodowa biała ławka”, ok. 1890 r., ol. za 5000 € i z nr. 373 Alfreda W. Kowalskiego „Dwukółka na polnej drodze”, ol. deska za 6000 €.

W Dusseldorfer Auktionhaus, dnia 22 listopada wystawione zostaną: z nr. 112 Adama Styki „Przy źródle”, ol. tkt. za 800 €; z nr. 143 Władysława Bakałowicza „Panna kokietka”, oł. za 100 €; z nr. 256 A. W. Kowalskiego „Robotnicy leśni”, ol. tkt. za 3000 €. Ciekawostką będzie z nr. 270 pastel, tondo o średnicy 50 cm, mało znanej malarki Michaliny Nowickiej-Kwiatkowskiej (1877- 1932), której „Ekstaza” wyraźnie wzorowana była na „główkach” Franciszka Żmurki. Obraz został wyceniony na 250 €. Nr 271 to Marka Oberlandera kompozycja abstrakcyjna „Bez tytułu” z 1962 r., akw. za 200 €; nr 342 Stefana Domaradzkiego „Pejzaż zimowy ze strumieniem” z 1947 r., ol. za 200 €; nr 447 pejzaż Mieczysława de Rakowskiego, znanego polskiego malarza mieszkającego w Belgii, o którym już parę razy pisałem. Tym razem obraz olejny na desce nosi tytuł „Most koński w Bruges” i powstał w 1932 r. - oszacowano go na 300 €. Kolejną pozycją będzie z nr. 450 płótno Władysława Chmielińskiego, który używał pseudonimów - w latach 1936- 39 „Władysław Stachowicz” oraz „Jan Rawicz”, zaś praca przedstawia „Kościół św. Anny w Warszawie zimą”, ol. za 200 €. Pod ostatnim nr. 483 kryje się Feliksa Kazimierza Wygrzywalskiego, syna Feliksa Michała, scena „Modlitwy na pustyni”, ol. tkt. za 500 €.

W Wiedniu, w Dorotheum po przeglądzie licytacji z listopada znalazłem, ku memu zdziwieniu, tylko jeden obraz malarki z Polski. Będzie to wystawiana 25 listopada na aukcji „Klasyka nowoczesnych” z nr. 529 Tamary Łempickiej „Abstrakcja” z ok. 1960 r., ol. za 20-30.000 €.

Podobnie na aukcji „Marocan Spirit 1874 - 2014” w Artcurial w Paryżu, też 25 listopada, będzie tylko obraz Adama Styki „Zakochani”, ol. za 30-40.000 €. W tym samym mieście, wśród obrazów wystawionych 26 listopada, w domu Aguttes zostaną zaprezentowane: przypisywany Wł. Terlikowskiemu „Portret mężczyzny” z nr. 78, duży olej za 600-800 € oraz dwie prace Natana Grunsweigha - z nr. 93 „Ulica paryska” z 1945 r., ol. ceniony na 800-1200 € i z nr. 94 „Fragment ulicy paryskiej”, ol. za 600-800 €.

W domu Matsart w Jerozolimie, odbędzie się 26 listopada sprzedaż sztuki nowoczesnej i współczesnej, gdzie wystawią 3 obrazy M. Kislinga i jeden Adlera. Kislinga to: z nr. 46 „Mimozy w garnku glinianym” z 1938 r., ol. szacowany na 280-320.000 $, z nr. 47 „Anemony w wazonie” z 1916 r., ol. ceniony na 58-80.000 $ i z nr. 49 „Kwiaty w wazonie na tle okna” z ok. 1920 r., ol. za 150-180.000 $. Najtaniej wyceniona jest,z nr. 99, Jankiela Adlera „Kompozycja abstrakcyjna”, ol.tkt., tylko na 8-10.000 $. 

Wracamy na kontynent europejski, gdzie 27 listopada w Wiedniu, w domu Im Kinsky, na aukcji XIX-wiecznego malarstwa z nr. 946 będzie scena Ludwika Gędłka pt. „Konie na węgierskiej puszcie”, ol. za 10-20.000 €.

W piątek 28 i w sobotę 29 listopada odbędą się ostatnie z interesujących nas licytacji. W Paryżu, w piątek, w domu Brissonneau wystawione zostaną dwa obrazy Wł. Terlikowskiego w jednakowej cenie, po 1000- 1500 € - z nr. 20 „Kwiaty w wazonie”, ol. i z nr. 21 „Kwiaty w szklanym słoiku” z 1947 r., ol. 

Także 28 listopada, w domu Lempertz w Kolonii odbędzie się sprzedaż sztuki nowoczesnej na której z nr. 379 pokaże się akwarela Meli Muter z 1945 r. „Notre Dame de Paris” za 3000 €. Dzień później, w tym domu, na aukcji sztuki współczesnej,obrazów polskich artystów będzie więcej. Na początek 3 kompozycje z 1947 r. - nr. 710 - 712 Ryszarda Winiarskiego - akryl, sklejka, w jednakowej cenie 3-4000 €: „Game E-1”, „Game E-4” i „Game E-9”. Z nr. 786 - 789 cztery oleje Rafała Bujnowskiego: „Nocny pejzaż” z 2005 r. za 2500 €, „Nocny pejzaż II” z 2005 r. za 3000 €, „Okno” z 2001 r. za 6-8.000 € (jeden z wariantów tego cyklu) i „Postacie” z 2005 r. w cenie 3000 €. Z nr. 790 będzie Sławomira Elsnera „Ksero - Kolor” z 2004 r., ol. za 4-5000 € i dwie kompozycje Pauliny Ołowskiej w cenie po 2000 € - „Pattern painting - Chain Design (yellow - green)” akr. lak na pł. i z nr. 792 „Bez tytułu” z 2000 r., gwasz.

Podobnie jak Lempertz dom Grisebach w Berlinie podzielił swoją jesienną aukcję. W piątek, 28 listopada na sesji sztuki nowoczesnej wystawiona będzie z nr. 479 Meli Muter „Martwa natura z dzbankiem, owocami i z gazetą”, z 1920 r., ol. ceniona na 50-70.000 €. Tego samego dnia na sesji „Sztuki współczesnej z Niemiec” zaprezentowane zostaną - z nr. 772 Wawrzyńca Tokarskiego z Gdańska „Qualitat ist nicht erforderlich” z 2001, akwarela, 280 x 125 cm, za 5-7000 € i drugiego „Niemca” Sławomira Elsnera „Bez tytułu 78” z 2005 r., akr. za 4-6.000 €. Dzień później na sesji tanich rzeczy, po 3000 €, z nr. 1180 oferowana będzie rycina L. Markusa „Le comptoir” z 1920 r., miedzioryt, akwatinta oraz dwa akryle Rafała Bujnowskiego w tej samej cenie 3000 € - „Bez tytułu” z 2004 r. i „Bez tytułu” z 2007 r. 

Liczba licytacji świadczy, że nowy sezon już się rozkręcił i marszandzi z wyprzedzeniem oferują obiekty artystyczne odpowiednie na prezenty na św. Mikołaja, a może już na święta i Nowy Rok. Może warto skorzystać?