18. Międzynarodowe Triennale Grafiki - Kraków 2006

Międzynarodowe Triennale Grafiki - Kraków 2006, obchodzi w tym roku jubileusz - 40-lecie istnienia cyklicznych przeglądów grafiki. Od 1966 r., kiedy przeglądy odbywały się w cyklu dwuletnim, poprzez 1991 r., kiedy formuła imprezy zmieniona została na cykl trzyletni, aż po dzisiaj, Kraków gości prace graficzne nadesłane przez artystów z całego świata. Rangę i wagę (także polityczną) imprezie dodawał fakt ówczesnego „zamknięcia” Polski za żelazną kurtyną, kiedy organizatorzy konkursu musieli prosić władze o pozwolenie na zorganizowanie międzynarodowego przeglądu. Udało się, cykliczne przeglądy trwają do dziś, okraszane sowitą ilością towarzyszących im wystaw, wydawnictw i wykładów. Pytaniem jest, w którą stronę ewoluowały, co zostało, co przeminęło, a co nowego weszło na graficzną scenę.

Sam fakt przeformułowania konkursu z cyklu dwuletniego na trzyletni przemawiać może m.in. za słabszą kondycją sztuki graficznej, brakiem potrzeby organizowania przeglądów co dwa lata, nie każdego zadowalającym poziomie artystycznym. W tym roku obradujący jurorzy zgodnie twierdzą, że poziom nadesłanych prac był wysoki, w związku z czym - wybór trudny. Tym bardziej, że na scenę wkroczyły nowe media (wideo, druki cyfrowe, instalacje) i sposób oceny ich wszystkich - posługując się tymi samymi kryteriami - może być problemem. Zgłosiło się też dużo więcej artystów niż w latach ubiegłych, mimo dokonanej wstępnej selekcji i wysłaniu zaproszeń tylko do wybranych szkół i instytucji. Nadesłano łącznie prawie 4500 prac, autorstwa 1191 artystów z 62 krajów świata. Triennale w jakimś stopniu może więc pokazywać aktualny stan grafiki światowej. Jak odnotowuje prof. Witold Skulicz - Prezes Stowarzyszenia MTG w Krakowie, zmniejszyła się silna pozycja grafiki w krajach północnych Europy, rozkwitła za to na południu Europy i Dalekim Wschodzie. 

Tegoroczna edycja Triennale potwierdziła to, co widoczne było już trzy lata temu - dominację technik cyfrowych. Podkreśla to każdy z jurorów, a ich przewodniczący - Richard Noyce przyznaje, że w tym roku przyglądano się im bardziej otwarcie niż ostatnim razem. Na zadawane często pytania co zmieniło się w ciągu ostatnich trzech lat pisze: „Wydarzyło się bardzo wiele. Jakość nadesłanych prac, na każdym etapie konkursu była wyższa, a różnorodność tematów i technik wzrosła jeszcze bardziej. Zauważalna jest większa pewność artystów, zarówno w stosowaniu technik tradycyjnych, jak i cyfrowych oraz w ich łączeniu. Najczęściej z powodzeniem wykorzystywane są nowe materiały i kontynuowane jest pogłębianie tego aspektu pracy. Wybrane grafiki, wykonane w technikach tradycyjnych ukazują wyższy poziom biegłości. (…) Co najważniejsze, dystans pomiędzy obiema technologiami [tradycyjną i cyfrową - przyp.aut.] (…) zmniejszył się. Doprawdy, można powiedzieć, że w wielu przypadkach różnice uległy zatarciu i, że (…) technika cyfrowa postrzegana jest obecnie jako kolejne medium, zajmujące (…) należne sobie miejsce”. To chyba jest jedna z najważniejszych zmian, jaka nastąpiła w ciągu wieloletnich przeglądów konkursowych grafiki. Świat się zmienia, zmienia się i sztuka, wchodzą nowe media, jak mówi Noyce: „nie można rozwijać się stojąc”. Stąd na wystawie po raz pierwszy znalazł się niewielki wybór prac multimedialnych.

Ingrid Ledent, Belgia Grand Prix MTG - Kraków 2006, Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Jeśli chodzi o tematykę, figuruje wiele wyrafinowanych prac abstrakcyjnych. Wiele jest też takich, w których dominuje człowiek. Sporo posługuje się cytatem z tradycji. Niewiele jest za to problematyki politycznej, często jednak spotkać się można z ironią. 

Czy Międzynarodowe Triennale Grafiki zmieni się niedługo w otwarty festiwal sztuki? Pytanie takie stawia sobie wielu. Dziś na nie odpowiedzi nie ma, ale w obliczu szybko postępujących zmian, otwieraniu się na siebie i przenikaniu dziedzin sztuki - nie jest to wykluczone; niewielu chyba by się też zdziwiło.

Jeden z jurorów zapytany o to, czym powinna charakteryzować się praca, której autor otrzyma Grand Prix MTG 2006, wymienił trzy kryteria: rozbudowany aspekt humanistyczny, strona techniczna, silne powiązanie z problemami świata współczesnego, dodając: „Dzieło powinno skłonić wielu obserwatorów do refleksji”.
Czy praca uhonorowana Grand Prix spełnia te kryteria?

Z nadesłanych prawie 4500 prac autorstwa 1191 artystów z 62 krajów, 20 lipca 2006 r. jury w składzie: Richard Noyce, Jan Pamuła, Wojciech Krzywobłodzki, Georg Lebzelter, Adam Romaniuk i Katarzyna Wojtyga wybrało 322 grafiki, autorstwa 229 artystów z 50 państw, prezentowanych obecnie na Wystawie Głównej MTG - Kraków 2006 w Bunkrze Sztuki w Krakowie.

Peter Ford, Wielka Brytania Nagroda Prezydenta Miasta Krakowa

Grand Prix MTG - Kraków 2006 
Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Ingrid Ledent, Belgia

Nagroda Prezydenta Miasta Krakowa
Peter Ford, Wielka Brytania

Nagroda regulaminowa MTG - Kraków 2006
Marek Basiul, Polska
Ilse Chlan, Austria
Darek Gajewski, Polska
Thérèse Houyoux, Szwajcaria
Iwona Justkowiak-Abrams, Wielka Brytania
Stefan Kaczmarek, Polska
Barbara Tytko, Polska
Diane Victor, RPA
Evi Viires, Estonia
Tadeusz Gustaw Wiktor, Polska

Nagroda Prezydenta Miasta Opola
Margret Kohler-Heilingetzer, Austria

Nagroda Rektora ASP w Krakowie
Mirosław Pawłowski, Polska

Nagroda Rektora ASP w Warszawie
Hisashi Kurachi, Japonia

Nagroda Rektora ASP w Katowicach
Eugenia Gortchakova, Niemcy

Chile Boucher, Kanada Nagroda Rektora ASP w Poznaniu

Nagroda Rektora ASP w Poznaniu
Chile Boucher, Kanada

Nagroda Rektora i Kanclerza Krakowskiej
Szkoły Wyższej
Eiko Honda, Japonia

Nagroda Rektora Wyższej Szkoły Sztuki Użytkowej
w Szczecinie
Henriette Leinfellner, Austria

Wyróżnienie
Janusz Akermann, Polska
Ksawery Kaliski, Polska
Elvyra Kataliza Kriaučiūnaitĕ, Litwa
Kyoung-Hee Shin, Korea


W ostatnich latach powołano równoległy do głównego - polski konkurs pod nazwą „Grand Prix Młodej Grafiki Polskiej”, w którym uczestniczy młode pokolenie polskich artystów. Wybrane prace będą pokazane w Bunkrze Sztuki po zakończeniu wystawy prac głównego konkursu - MTG - Kraków 2006.

Grand Prix Młodych - Kraków 2006
Laureaci
I miejsce - Małgorzata Gurowska
II miejsce - Sybilla Skałuba
III miejsce - Michał Minor
IV miejsce - Małgorzata Bałdyga-Nowakowska
V miejsce - Marcin Hajewski
Wyróżnienie - Judyta Berna


W tym roku do MTG w Krakowie dołączyli dwaj nowi partnerzy. Z inicjatywy MTG powstały nowe imprezy: Triennale w Wiedniu i Oldenburgu. Każde z trzech miast zachowuje status indywidualnego organizatora pokazu grafiki, z własnym jury. Rolę głównego realizatora pełni MTG w Krakowie.