Aleksandra Jachtoma - malarstwo 1958-2003

Na wystawie zgromadzono kilkadziesiąt prac Aleksandry Jachtomy – obrazy (w większości wielkoformatowe oleje na płótnie) i gwasze (w formacie A4). Ekspozycję zorganizowano w 70. rocznicę urodzin artystki. Jest to okazja do prześledzenia drogi artystycznej, jaką malarka rozpoczęła w latach 50-tych. A jest to droga, jak zauważyła Bożena Kowalska we wstępie do wernisażu, niezmiernie spójna i logiczna.

Płótna z początkowego okresu twórczości Aleksandry Jachtomy odznaczają się silną kolorystycznie i „zdecydowaną” przestrzennie kompozycją. Ich mocno symboliczna treść kryje się na granicy abstrakcji i figuracji. Podobny rys i symetrię możemy odnaleźć w niektórych pracach Tadeusza Brudzyńskiego czy Else Alfelta. Jednocześnie dzieła te, zdradzają późniejszy, świetlno-barwny nurt w malarstwie Jachtomy, gdzie światło i kolor są szyfrem estetyki dzieła. 

Lata 70-te, to wstęp do dzisiejszych dokonań artystki, gdzie geometryczne układy podkreślane światłem i tonowanym kolorem, ustępują barwnym, subtelnie rozświetlanym plamom. Prace Aleksandry Jachtomy z końca poprzedniego stulecia, jak i najnowsze, odznaczają się niemal absolutną geometrią i kolorystyczną spójnością. I tak, jak dzieła Apoloniusza Węgłowskiego, Andrzeja Gieragi czy Jerzego Grabowskiego, świetlno-barwne pejzaże Jachtomy wypływają z fascynacji światłem. Ich medytacyjno-refleksyjny charakter skłania niejako do zajrzenia w ich wnętrze, do zespolenia się z obrazem, z jego magiczną mantrą jedności światła i koloru. Na pozór czysto dekoracyjne płótna, po zanurzeniu się w ich hipnotyczno-transową strukturę, odsłaniają przed nami tajemnicze, tylko nam znane treści. Malarstwo Aleksandry Jachtomy jest jak filozofia: względne i niezgłębione.



W części oficjalnej wernisażu, Sławka Wierzchowska przytoczyła słowa Appolonaire’a, „Zdumiewająca sztuka, której blask jest bez granic”, i które to słowa według niej, najpełniej obrazują twórczość Aleksandry Jachtomy. Została również przywołana myśl Wisławy Szymborskiej, która w piękny i poetycki sposób „ilustruje” malarstwo artystki: słowo „przyszłość”, które w chwili wypowiadania staje się przeszłością, słowo „cisza”, gdy je mówimy ciszą już nie jest i słowo „nic” będące już „czymś” w chwili, gdy je wypowiadamy.

      
 
 Wybrane prace prezentowane na wystawie:
 

  
  Nota biograficzna:
 

 
Aleksandra Jachtoma - ur. w 1932 na Zamojszczyźnie - Barchaczów. Studia w krakowskiej ASP, a następnie w Warszawie, dyplom z wyróżnieniem w pracowni K. Tomorowicza 1958r. Była członkiem warszawskiej grupy “Rekonesans” założonej w 1963r. Twórczość w zakresie malarstwa, udział w ponad 80 wystawach zbiorowych i ok. 30 wystawach indywidualnych. 1987r. nagroda Ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości. 
Aleksandra Jachtoma w ciągu wszystkich lat swojej twórczości poszukuje najgłębszej istoty światła i koloru. 
Malarstwo Aleksandry Jachtomy charakteryzuje się ascetyczną zdyscyplinowaną kompozycją zbudowaną ze skondensowanych jednolitych plam. Matematyczny rygor jest w nich zmiękczony delikatnością rozwiązań barwnych emanujących smugami światła. Lapidarność geometrycznych form (owali, prostokątów) i jednorodność tonacji kolorystycznych nadają tym kompozycją ściszony poetycki, nawet kontemplacyjny charakter. ten rys stanowi o oryginalności dzieł artystki i odróżnia je od wielu innych podobnych realizacji.  

    
 
Wystawa czynna do 5 maja 2003
 
Wystawa połączona jest ze sprzedażą prac.   
 
 
Tekst: Łukasz Wójcicki
Relacja przygotowana dla Artinfo.pl