IV Forum Malarstwa Polskiego - Ecce Homo

Czy szukanie odpowiedzi na pytanie „Kim jest człowiek?” jest obecnie aktualne? W jakim stopniu współczesna sztuka i filozofia podejmują to pytanie, a kiedy i w jaki sposób się go wyrzekają? Jakie miejsce w poszukiwaniach współczesne sztuki zajmuje malarstwo? Takie pytania postawili organizatorzy IV Forum Malarstwa Polskiego Lesko 2004, artystom i krytykom sztuki uczestniczącym w tym wydarzeniu. „Ecce Homo” to typ ikonograficzny cierpiącego Chrystusa. Pod takim hasłem odbywała się kolejna edycja sympozjum. W tym przypadku „Ecce Homo” stało się uniwersalnym obrazem człowieczeństwa, którego wartość i pełnie poznaje się i osiąga poprzez cierpienie. 

W Forum Malarstwa Polskiego w 2004 r. tradycyjnie wzięli udział i malarze, i krytycy. To szczególna wartość inicjatywy z Leska - wprowadza artystów i krytyków w przestrzeń dialogu, którego w panoramie polskiej sztuki ogromnie brakuje. Powszechna jest opinia, że krytycy wypowiadają i publikują swoje opnie w oderwaniu od intencji i zdania twórców analizowanej sztuki. Artyści natomiast nie potrafią, a w wyniku złego zdania o krytyce, także nie chcą wypowiadać się analitycznie, ani o swojej twórczości, ani też o sztuce w szerszym kontekście. Aby przynajmniej częściowo wypełnić przepaść pomiędzy tymi dwoma, nierozerwalnie ze sobą związanymi grupami, w Lesku spotykają się twórcy i krytycy. Dlatego też Forum nie jest typowym plenerem, a sympozjum, którego zapis ukazuje się w postaci kolejnych zeszytów-katalogów. W 2004 r. w Forum udział wzięli malarze: Stanisław Baj, Edward Baran, Jarosław Bauć, Stanisław Białogłowicz, Tadeusz Boruta, Janusz Rafał Głowacki, Leon Michna, Kazimierz Rochecki, Stanisław Rodziński, Marek Szary i Elżbieta Wasyłyk. Po stronie krytyków stawili się: Magdalena Rabizo-Birek, Kamila Nielek-Zawadzka, Magdalena Hniedziewicz, Danuta Wróblewska, Jerzy Brukwicki i Piotr Głowacki.

Wystawy podsumowujące kolejne edycje Forum pokazywane są w wielu galeriach w całej Polsce. W większości są to instytucje publiczne. Wyjątek stanowi tu Galeria SD, która gości obecnie Forum już po raz kolejny, w swoim salonie mieszczącym się w warszawskiej Panoramie. Ekspozycja i katalog to zapis dyskusji uczestników nad istotą człowieczeństwa i prezentacja podjętych przez nich twórczych realizacji, wyrażających się w różny sposób, właściwy dla estetyki wypowiedzi poszczególnych twórców. W tym zestawie szczególną siłę przekazu prezentują ekspresyjne portrety imaginacyjne Stanisława Baja. Na przeciwnym biegunie plasują się tchnące spokojem i napięciem warunkowanym li tylko powagą kompozycje Stanisława Rodzińskiego. W przestrzeni wyznaczonej przez twórczość Baja i Rodzińskiego plasuje się malarstwo pozostałych artystów, zasadniczo figuratywne, choć w niektórych przypadkach wchodzące w delikatny flirt z abstrakcją. We wszystkich obrazach widać szczególnie głębokie przeżycie zadanego tematu.

Na koniec warto dodać, że wszystkie edycje Forum sponsorowane były przez Talens Polska przy osobistym zaangażowaniu w projekt prezesa firmy Adama Pałackiego. Ogromnie szkoda, że IV edycja Forum jest ostatnią. W 2005 i 2006 r. Forum już się nie odbyło. Warto by spróbować kontynuować tę cenną inicjatywę.