Jacek Stokłosa - Space Gallery w Krakowie

Działalność artystyczna Jacka Marii Stokłosy, poza oczywistą funkcją Głównego Plastyka Miasta Krakowa, kojarzona jest głównie z fotografią. Fotografię cyfrową i jej przetwarzanie komputerowe wykłada w krakowskiej ASP, natomiast z wykształcenia jest grafikiem. Międzynarodowe prezentacje graficzne na świecie, w których brał udział, nagroda na 6. Międzynarodowym Biennale Grafiki w Krakowie poświadczają, że jest to dziedzina, w której chętnie i twórczo się wypowiada. 

Dla światopoglądu artystycznego Stokłosy na pewno dużą wagę ma jego dwudziestoletnie doświadczenie występowania w teatrze CRICOT 2 Tadeusza Kantora. Nie bez znaczenia wydaje się też jego związanie ze środowiskiem krakowskiej Galerii Krzysztofory, oraz warszawskiej Galerii Foksal. Dodajmy do tego działalność w obszarze sztuki environment i konceptualnej, tworząc – w ramach działalności Drugiej Grupy (założonej wraz Lesławem i Wacławem Janickimi) – ważne dla polskiej awangardy zdarzenia, przyjmując postawę artystycznego radykalizmu. Przejawiało się to w kwestionowaniu i neutralizacji zastanych modeli uprawiania sztuki – postawę namysłu nad sensem i zakresem pojęcia sztuki.

Prezentowana obecnie w krakowskiej Space Gallery wystawa siedmiu prac graficznych Stokłosy zwraca uwagę minimalizmem formy przy jednoczesnym bogactwie treści. Nie powinno to dziwić tych, którzy ze sztuką Stokłosy zetknęli się w latach ubiegłych, przywołując choćby jego „Videoinstalację” z 1988 r. (prezentowana wówczas w Galerii ZPAF), w której negował zbytnią fascynację współczesnej techniki przekazu i przedkładanie formy nad treść. Teraz – wykorzystując możliwości tej techniki – pokazuje głębię i bogactwo treści, zamykające się w minimalistycznej formie.

Cykl siedmiu prac zatytułowanych „Podpis elektroniczny” przedstawia zestaw cyfrowo opracowanych grafik, z których wyłania się podpis artysty. Patrząc na nie, nie sposób uniknąć sięgnięcia do tradycji op-artu – powierzchnia ich wiruje przed oczami, to znowu zlewa się w jednolitą plamę, z której – po sprytnym „wejrzeniu” – wyłania się podpis. Sama technika cyfrowego opracowania takiego druku jest zastanawiająca; jego wieloznaczeniowa treść skłania do jeszcze głębszych refleksji. Autorski komentarz artysty do wystawy informuje: „Ekspozycja „Podpis elektroniczny” pokazywana w Space Gallery to zestaw cyfrowo opracowanych grafik opowiadających w sposób przewrotny o unikalności, wyłączności i autentyczności. Tytułowy podpis zaznaczony na każdej z prac widziany jest przez filtry maszyny i wyobraźni. Przykryty jest mapą wzoru powstałego jako symboliczne dopełnienie osobowości autora. Jest obraz „Ryt” jako dotknięcie tradycji, „Leonardo” – odwieczne pragnienie znalezienia wszystkich odpowiedzi, „Mokradła” symbolizują wyobcowanie i „Zielnik” związek z naturą. „Jan van Eyck” to łączność i nawiązanie do tradycji, a “Cogito” wiara w ludzki rozum”.

Problematyka podjęta tutaj przez Stokłosę wydaje się być ponadczasowa, bardzo aktualna w obecnym świecie, kiedy toczą się debaty nad możliwościami i warunkami wprowadzenia w życie podpisów elektronicznych. Jak je zabezpieczyć, jaki stosować system, by nie można ich było podrobić.

Podpis elektroniczny, który prezentuje Stokłosa nie jest do podrobienia. Został przefiltrowany przez koncepcję artysty, jego światopogląd, doświadczenie, indywidualność, osobowość. 
Czy takie wartości są do podrobienia? Na to pytanie być może nie ma odpowiedzi…