Janusz Maria Brzeski - Space Gallery - Kraków

Krakowska galeria Space prezentuje właśnie prace Janusza Marii Brzeskiego - wybitnego grafika, rysownika i fotografa, także filmowca związanego z koncepcją filmu awangardowego, jednego z najciekawszych artystów czasów art-deco.

Pierwsze prace typograficzne i graficzne zbliżone do ekspresjonizmu niemieckiego, w charakterze zbliżonym do poznańskiego BUNTU, wykonał w roku 1926.

W latach 1929-30 przebywał w Paryżu, gdzie pracował w agencjach graficznych, asystował też przy produkcji filmów wytwórni "Paramount". Portretował typy z dansingów i barów. Zaraz później powstała wyjątkowa teka pt. "Seks" (fotokolaże i kolaże) zainspirowana poglądami Zygmunta Freuda i ironiczno-groteskowym odczytaniem fragmentarycznie wybranych idei dotyczących psychoanalizy oraz łączenia obrazu wizualnego z tekstem, co należało do właściwości francuskiego surrealizmu. Tu rozpoczął też eksperymenty z fotografią, zyskując pozycję prekursora europejskiego fotomontażu.

Po powrocie do kraju w 1930 r zamieszkał w Krakowie i podjął współpracę z tygodnikami "AS" i "Tajny Detektyw". W tym samym czasie, pod wpływem Man Raya stworzył serię abstrakcyjnych fotogramów. Wykonywał też nowoczesne fotografie wykazujące wpływy "nowej fotografii", nawiązujące do konstruktywizmu i "nowej rzeczowości".

W 1932 r. założył Studio Polskiej Awangardy Filmowej (SPAF), które działało tylko do 1934. Zrealizował dwa obecnie niezachowane filmy: PRZEKROJE (1931) i BETON (1933) aspirujące do awangardowości, a na pewno eksperymentalne. Podejmowały problematykę społeczną - poruszały problem mitu proletariackiego miasta jako miejsca mniej lub bardziej zarysowanych konfliktów społecznych. W 1934 r. w "Kurierze Literacko-Naukowym" Brzeski zamieścił cykl fotomontaży NARODZINY ROBOTA o częściowo katastroficznym znaczeniu. Erotyzm łączy się tu z nowocześnie pojmowaną groteską, śladami konstruktywistycznej stylizacji oraz pytaniem o trwałość tradycji klasycznej.

Po II wojnie światowej Brzeski współpracował m.in. z czasopismem "Przekrój" i innymi wydawnictwami krakowskimi, w których zajmował się oprawą graficzną. Osiągnięcia awangardowe wykorzystywał do komercyjnych wydawnictw prasowych nastawionych na sensacyjność nowoczesnego świata. Inteligentnie łączył zagadnienia sztuki wysokiej z niską, zapowiadając postmodernistyczny przełom, jaki nastąpił w kulturze światowej w końcu lat 80. i 90. XX wieku.
Zmarł w wieku 50 lat w Krakowie.

Jego różnorodna twórczość, przede wszystkim rysownicza, charakteryzująca się sprawną kreską, humorem, groteską, czasem błyskotliwym komentarzem. Kolekcję jego prac ogladać możemy w galerii Space.