Jerzy Kałucki - malarstwo - Galeria DAP

Okręg Warszawski Związku Polskich Artystów Plastyków od 1973 r. przyznaje rokrocznie Nagrodę im. Jana Cybisa, która jest obecnie uznawana za jedną z najbardziej prestiżowych w dziedzinie malarstwa. Celem nagrody jest uczczenie pamięci wielkiego artysty, którego twórczość, działalność pedagogiczna i postawa moralna miały ogromny wpływ na kształtowanie się oblicza polskiego środowiska artystycznego w powojennej Polsce. Nagroda przyznawana jest za całokształt twórczości. Do tej pory otrzymało ją wielu wybitnych malarzy m.in. Tomasz Ciecierski, Leon Tarasewicz, Jerzy Mierzejewski, Erna Rosenstein, Ryszard Winiarski, Jan Dobkowski, Teresa Pągowska, Jadwiga Maziarska, Jacek Waltoś, Aleksandra Jachtoma i Jarosław Modzelewski. Z nagrodą wiąże się zawsze indywidualna wystawa prac laureata organizowana w roku po przyznaniu wyróżnienia.

Laureatem Nagrody im. J. Cybisa za rok 2005 został Jerzy Kałucki. Ekspozycje jego prac otwarto właśnie w Galerii Artysty Plastyka. Zajmuje całą powierzchnię dwóch dolnych, połączonych sal przy ul. Mazowieckiej. Oszczędne w rysunku prace Kałuckiego i równie oszczędna, adekwatnie do nich zastosowana aranżacja, czynią z tej wystawy wydarzenie zdecydowanie godne obejrzenia. 

Jerzy Kałucki znany jest przede wszystkim jako malarz i scenograf, zajmuje się jednak także rysunkiem, uprawia grafikę, realizuje konstrukcje przestrzenne, niekiedy bliskie idei instalacji. Z pochodzenia lwowianin, studiował w Krakowie. ASP ukończył w 1957 r., a już rok później zadebiutował jako scenograf teatralny dekoracjami i kostiumami do opery Carla Orffa „Die Klude”, wystawionej przez Operę Ślaską w Bytomiu. Odniósł wiele sukcesów na polu scenografii, ale nie zajmuje się nią już od ponad 25 lat. Rok po debiucie scenograficznym pokazał po raz pierwszy swoje prace malarskie na III Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. W 1963 r. zaprezentował pierwszą wystawę indywidualną w krakowskiej Galerii Krzysztofory, działającej wówczas zaledwie od kilku lat i dopiero kształtującej swój profil. To wydarzenie związało go, i z Galerią, i z Grupą Krakowską. 

Kałucki źródłem swojej sztuki czyni tradycję wyznaczoną przez Kazimierza Malewicza. Jego obrazy to abstrakcja geometryczna zgodna z międzynarodowym stylem sztuki XX w. Zrezygnował z eksponowania indywidualności, minimalistycznie poprzestał na wyrażaniu się poprzez język elementarnych, czystych form. Jest artystą, który drąży niezmiennie te same zagadnienia, ale poszukuje dla nich rozwiązań w obszarze różnych dyscyplin. Mierzy się z chaosem rzeczywistości, porządkując go przy pomocy schematycznych form. Nie ulega im jednak całkowicie, poddając figury geometryczne swoistej dezintegracji np. stosowane przez niego bardzo często koło, zwykle traci swoją jednorodność i staje się fragmentem samego siebie. Widoczne są jego nacięcia, rozcięcia czy obcięcia, skontrastowane z wyłaniającą się jakby znienacka drugą formą, wykreśloną łukowatą linią, ograniczoną fragmentem okręgu. Powtarzalność analogicznych kształtów często „powtarza” kolorystyka - z wyraźnymi dominantami jednej tonacji barwnej. Czasem jednak artysta stosuje kontrastowe napięcia, które dynamizują kompozycje. 

W twórczości poszukuje równowagi. Interesuje go studiowanie relacji między elementami przestrzeni, ruchu, barwy, światła. Jego dzieła zawierają w sobie także aspekt konceptualny: widz często musi odtworzyć w wyobraźni przerwaną, nie namalowaną, część łuku, którego kształt został jednak precyzyjnie wyliczony przez autora. Zresztą matematyczna precyzja cechuje wszystkie działania Kałuckiego, dlatego też uderzają one przede wszystkim sugestywnością zwartych, szczegółowo obmyślanych struktur.