Magdalena Abakanowicz - Agora - wystawa w Chicago

Korespondencja z Chicago:
Magdalena Korybska


Agora to w starożytnej Grecji rynek miasta stanowiący centrum polityczne, administracyjne i religijne. To także miejsce poświęcone bogom. 

16. listopada w Parku Grant, w samym centrum miasta, wzdłuż ulic Michigan Ave. i Roosevelt Road, na powierzchni 3 akrów, odsłonięto wystawę plenerową Magdaleny Abakanowicz zatytułowaną Agora, które to miejsce dla samej artyski wiąże się z kolebką sztuki, teatru i filozofii.

Na projekt składa się 106 żeliwnych figur, w pozycji kroczącej, ustawionych między sobą w odległości umożliwiającej widzowi swobodę przemieszczania się pomiędzy nimi, oraz co jest założeniem rzeźbiarki, oddziaływania nań ciszą tak by mógł poczuć napięcie wywoływane przez „tłum” na indywidualną jednostkę. Bezgłowe i pozbawione rąk rzeźby przypominają wieka sarkofagów bądź korę pni drzew, a autorce kojarzą się ze zrzuconą przez węża skórą. Każda z rzeźb jest inna, każda ręcznie modelowana. Nie ma dwóch takich samych rzeźb bo natura nigdy nie powtarza się dwukrotnie. 

Każda z nich mierzy 3 m wysokości i waży 600 kg. Zostały wykonane na przełomie ostatniego roku w odlewni żeliwa w Śremie. Życzliwa, rzeczowa i szalenie zapracowana artystka stwierdza, że sztuka jest jej drogą komunikowania się z ludźmi. Osobiście nadzorowała montaż. „Postawienie jednej rzeźby to w zasadzie kilkanaście sekund pracy dźwigu. Ustawienie korpusu w stosunku do pozostałych figur to dłuższa praca. Muszę obejść każdą postać z każdej strony. Przeanalizować to co widać przed i za nią. Sprawdzić jak komponuje się wraz z pozostałymi na tle jeziora czy miasta”. Niektórzy z olbrzymów ustawieni są jeden za drugim, inni odwracają się od siebie. Każdy „tłum” jest zdaniem artystki jak bezgłowy organizm i nie jest on dekoracją, lecz wyraża naszą naturę i świadomość. Każdy z nas ma prawo odebrać go według swojego uznania, bo jest on jak nasze własne „ja” przeciwko całemu światu. Ludzie, którzy nigdy nie przeżyli wojny, mogą kojarzyć ten projekt z zapomnianymi okryciami, ale ich wymowa może też być głębsza – w czasie wojny czcimy przywódców jako tłum albo nienawidzimy ich jako tłum. Abakanowicz ma dziś 76 lat i boleśnie przeżyła okupację hitlerowską.

Z uwagi na wysokie koszty, rozpoczęty dwa lata temu projekt budzi dziś u niektórych kontrowersje. Jest on finansowany przez polskie Ministerstwo Kultury i Sztuki, burmistrza Chicago, Polonię amerykańską, liczne przedsiębiorstwa i prywatnych darczyńców, w tym m.in. przyjaciela artystki, aktora Robina Williamsa. Polska strona pokryła koszty odlewu, władze miejskie Chicago zaś transportu i montażu. Całość wyceniona została na 3.5 miliona dolarów. Realizacja związana jest z gospodarczą i kulturalną wymianą pomiędzy miastami siostrzanymi, jakimi od 1960 są Chicago i Warszawa. Artystka uważa, że zdaje sobie sprawę, iż mieszkańcy Chicago, będą musieli nauczyć się jej rzeźby. Ten projekt jest obrazem tego, co pamięta, tego co jest jej artystycznym wyobrażeniem i co chciała przekazać innym. Korpusy to las, jaki każdy z nas pamięta z lat dzieciństwa, ale nie chcę nikomu niczego sugerować. Liczy się to, co każdy człowiek czuje w chwili patrzenia. Najważniejsze jest, że w chwili oglądania rzeźby człowiek zaczyna się zastanawiać. Zaczyna myśleć i szukać odpowiedzi na pytanie co miało to oznaczać. Co mi to przypomina, dlaczego te korpusy nie mają głów itd. Na tym polega sztuka. Ja tworzę swój obraz świata, a później, w czasie oglądania mojego projektu rodzi się tyle jego wersji, znaczeń i wyjaśnień ilu jest oglądających – mówi rzeźbiarka.