Mela Muter - Malarstwo - Galeria ASP w Krakowie

Mela Muter była jedną z najciekawszych osobowości i dobrą malarką w okresie przełomu XIX i XX wieku. Mimo to, nie wymienia jej Słownik Artystów Polskich, ani bardziej ogólne opracowania. Mieszkała w Paryżu, a krytycy francuscy uważali ją za jedną z wielkich postaci kobiecych ówczesnego malarstwa i świetną portrecistkę. Znała tzw. artystyczny świat. Jej pracownię odwiedził Henri Matisse, przyjaźniła się z Erikiem Satie, była blisko zżyta z Rainerem Marią Rilke. Życie nie rozpieszczało artystki. Związek z Leopoldem Staffem, na skutek nalegań rodziców, po czterech latach zakończył się rozstaniem. Śmierć matki, potem siostry i Raymonda Lefebvra, z którym Muter dzieliła życie, wpłynęły zapewne na pojawienie się nuty melancholii, widocznej także w obrazach. Ta nuta pogłębiła się dodatkowo kiedy zmarł ojciec, oraz ciężko chory syn. 

Mela Muter długo musiała czekać na odkrycie i sławę, niestety pośmiertną. W Polsce, kiedy na aukcjach komercyjne tryumfy zaczęły święcić obrazy artystów z kręgu tzw. École de Paris, wyszła niejako z ukrycia. Zakwalifikowanie jej twórczości do wspomnianej Szkoły Paryskiej, nie jest jednoznaczne. Pojawiają się w niej nawiązania do fowizmu, kubizmu, stylu Paula Cézanne’a, van Gogha. Widać silny, dynamiczny dukt pędzla, lub kubicznie zarysowane bryły krajobrazu, kiedy indziej – delikatne rozproszenie farby na niezagruntowanym płótnie – jak w portretach. 

Kiedy obrazy kręgu École de Paris cieszyły się powodzeniem na aukcjach, bardziej zainteresowano się tez twórczością Mali Muter. Czy zainteresowanie to jest wystarczające to kwestia podlegająca dyskusji. Z pewnością jednak można stwierdzić, że w obliczu nikłej znajomości sztuki polskiej na forum międzynarodowym, a zwłaszcza sztuki kobiet, postać Muter jest za mało widoczna i niewypromowana. Każda wystawa, nawet tak niewielka jak w Galerii ASP w Krakowie, być może wpływa na zmianę tej sytuacji.