Mieczysław Wejman - Rowerzysta

Jeden z najwybitniejszych grafików polskich drugiej połowy XX w. - Mieczysław Wejman, zmarł w 1997 r. Po jego śmierci długo nie było wystawy przypominającej jego pracę. Pierwszą jest prezentowana obecnie w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie, ekspozycja składająca się z 27 plansz graficznych, w większości czarno-białych akwafort. Uzupełniają je rysunki i szkice wybrane spośród kilkuset, jakie zachowały się w rodzinny archiwum. 

Przedstawiane grafiki należą do cyklu Rowerzysta, zaliczanego przez krytyków do kanonu najwybitniejszych dzieł polskiej sztuki XX wieku. Cykl ten uważany jest też za dzieło inicjujące powstanie nurtu grafiki metaforycznej, która wyróżnia krakowską szkołę grafiki.
Centralnym motywem cyklu jest rower - maszyna niby prosta, dawno już znana, wymagająca jednak, jak mawiał Wejman, sporych umiejętności użytkownika. 

W grafikach Wejmana ukazani rowerzyści zamiast jechać, często leżą na ziemi; we krwi, wśród samochodów, innych rowerzystów, tłumu ludzi, lub innych maszyn. Ich kontury zdają się tworzyć swoistą siatkę-pajęczynę, w którą zaplątany jest bohater. To osobisty komunikat artysty, przekaz doświadczeń i przemyśleń, inspirowany długimi zapewne przemyśleniami na temat losu człowieka i jego egzystencji. Jest to, jak określił kiedyś sam artysta, opowieść „o losach jednostki poddanej maszynerii współczesnego świata nasyconego obezwładniającą jednostkę mnogością ludzi i przedmiotów”. Kolejnymi epizodami drogi, która odbywa rowerzysta, są „upadki”, „zawały”, „zdrady”, „lęki”, „zabawy”, itp., po finałowy „całun”, którym przykrywany jest główny bohater. 

Jak pisze prof. Tomasz Gryglewicz w katalogu wystawy, „tematem cyklu staje się kluczowe zagadnienie cywilizacji wieku XX, jakim jest nieuchronny konflikt twórczej i niezależnej jednostki, uosabianej postacią rowerzysty, z zagrażającym jej współczesnym represyjnym społeczeństwem masowym, pochłoniętym konsumpcją, rozrywką i seksem”.

Wystawa w ramach 18. Międzynarodowego Triennale Grafiki zobacz więcej