Świat przed katastrofą - Galeria MCK w Krakowie

Krakowski Kazimierz jest dziś jedną z najchętniej odwiedzanych przez turystów dzielnic Krakowa. Wielu mieszkańców miasta też spędza tam sporo czasu – to w końcu zagłębie pubów i nocnego życia.

Każdy wie, że w przeszłości była to dzielnica żydowska. Dziś, poza remontowanymi wreszcie pozostałymi synagogami, z ówczesnym klimatem miejsce to ma już niewiele wspólnego. Jak wyglądało, jak wyglądały przed wojną bóżnice, Plac Nowy, ulice Kazimierza i jego mieszkańcy, można zobaczyć na wystawie „Świat przed katastrofą. Żydzi krakowscy w dwudziestoleciu międzywojennym”.

Co wiemy o krakowskich Żydach przed wojną i ich życiu w Krakowie? Kim byli, czym się zajmowali? Na ogół znamy powszechnie panujące stereotypy, bądź wątki kojarzone dzięki takim ekranizacjom, jak np. „Lista Schindlera”. MCK-owska wystawa przybliża nam nieco zapomniany świat. Dzięki prezentowanym fotografiom, wspomnieniom i świetnie opracowanemu albumowi, jesteśmy w stanie chociaż trochę wejść w tamten świat. Świat, w którym (wbrew powszechnym stereotypom) Żydzi mieszkali nie tylko na Kazimierzu, nie wszyscy mówili w jidysz, nie wszyscy nosili tradycyjny ubiór. Niektórzy działali w samorządzie Krakowa, parali się handlem lub posiadali niewielkie warsztaty rzemieślnicze, kolejni byli prawnikami, lekarzami, architektami, profesorami UJ. Inni prowadzili sklepy, hotele, małe fabryczki. Niezwykłe było poczucie odpowiedzialności za każdego członka ich społeczności; zakładali przeróżne fundacje: dobroczynne, edukacyjne, religijne. 

Estetyka prezentowanych fotografii ustępuje miejsca jej roli dokumentu. Miejsca, którymi dzisiaj się poruszamy, jawią się w innym świetle. Zaludnia je żywy tłum przedstawiony podczas codziennych zajęć: handlu na tzw. „tandecie” przy ul. Szerokiej, zabaw dzieci niedaleko ul. Józefa, zmierzających na nauki młodych chłopców, rodziny na Plantach. Dziś te same miejsca są puste, mimo gęstego tłumu turystów i mieszkańców. Żydowscy obywatele Krakowa, którzy przed wojną stanowili jedną czwartą mieszkańców miasta, w większości zostali zamordowani. Ich świat się skończył. Pozostały miejsca, dzisiaj już zupełnie zmienione.


Wybrane prace:

  
  
  
     

Galeria prac


Powrót