Wystawa malarstwa Marii Stangret-Kantor

W Galerii WOZOWNIA w Toruniu (od 20 sierpnia - do 14 września) można zobaczyć prace Marii Stangret-Kantor z różnych okresów działalności malarki, także najnowsze obrazy z lat 2002-2004.

Wernisaż wystawy odbył się 20 sierpnia, o godz. 18.00. Uświetniła go swoją obecnością sama artystka, która przyjechała z Krakowa. Na zaproszenie dyrektor galerii Anny Jackowskiej i kurator wystawy Anny Dzierżyc-Horniak przybyli do Torunia związani z malarką krytycy sztuki: Wiesław Borowski z warszawskiej Galerii Foksal, Grzegorz Musiał i Janusz Głowacki z łódzkiej Galerii 86, Anna Baranowa z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Lech Stangret (do niedawna Critoteka). Oczywiście na wernisażu nie zabrakło toruńskich miłośników sztuki.

Układ wystawy ma uświadamiać „punkty węzłowe” twórczości malarki, umożliwić zrozumienie logiki następujących w niej ewolucji. Pokazać, jak na różnych planach impulsy i momenty warunkowały rozwój działania malarskiego. Malarstwo Marii Stangret-Kantor jest bowiem nader indywidualne i żywiołowe. Jej obrazy zdają się powstawać w drodze twórczych imperatywów, a nie przemyśleń i logiki. 
Wystawa prezentuje sytuacje przedmiotów pospolitych, kiedy interwencja artysty odsłania w rzeczach zwyczajnych ekspresję wyjątkową. Taką siłę wyrazu mają kartki z zeszytu, które maluje autorka wystawy prawie przez cały czas. Na tym ulubionym motywie artystki opiera się pomysł wystawy. Maria Stangret, zafascynowana prostotą i zwykłością kartek poliniowanego papieru z czerwonym marginesem, wyjętych wprost z uczniowskiego zeszytu, odnajduje w nich tajemniczą i poetycką przestrzeń do zamalowywania. Emocjami, doznaniami, wspomnieniami. Obrazami przeszłości. Tak mówiła o tym artystka „…Po prostu jest to mój własny świat, moja imaginacja, moje przeżycia i nie należy szukać tu odniesień do innej poetyki lub wykoncypowanych konsekwencji artystycznego rozwoju …. Są one jak kartki zeszytu pamiętnika. Cechuje je ostre zetknięcie z moją wyobraźnią, moimi wspomnieniami…”.
Ten swoisty pamiętnik, powstający na przestrzeni lat, jest tworzony specyficznym malarskim gestem, który tak ujawnił się w malarstwie informel Stangret. Przybrał on formę zeszytu szkolnego, w którym malarka domalowuje wciąż nowe strony. Maria Stangret-Kantor już od dziecka była zafascynowana szkolnym zeszytem i zwykłą kartką papieru – „ …Mnie zawsze niesamowicie frapowała czysta kartka papieru. Wzięło się to z czasów okupacji. Pamiętam, że nie było wtedy za dużo pieniędzy i jak dostałam nowy zeszyt to byłam tak tym wstrząśnięta, że zaczynałam w nim przepisywać stare zeszyty. Oczywiście bardzo starannie, pięknie, kaligraficznie. Mimo to znowu pojawiły się błędy i znowuż kleksy…” Może stąd nowe wersje kartek: tak jak w dzieciństwie artystka chce namalować coraz to „lepszą”. 
Malarstwo Marii Stangret polega chyba na odkrywaniu prawd codziennych, lecz na ogół niezauważanych i do rangi prawd nie podniesionych – przykładem są właśnie kartki z zeszytu. Zwykły przedmiot, na którym, na co dzień nie skupiamy większej uwagi. Dlatego myślę, że kartki zapisane gestem to motyw przewodni w twórczości Marii Stangret-Kantor, może i najważniejszy - mimo, że w postępowaniu artystycznym malarki dochodziło do zmian artystycznej wypowiedzi, będących wynikiem mechanizmów procesu przemian w samej artystce. Wydaje się, że obraz jest tu notatką jakiejś myśli, po części zmaterializowaną, niekiedy powiększoną do ogromnej skali – malarka nieprzerwanie notowała i nadal zapisuje swoim gestem kartki osobistego malarskiego zeszytu.
 

 
  
  
 ____________________________________________________________
 
  

Wystawa Marii Stangret-Kantor odbyła się również w czerwcu (4 - 27 czerwca) w Muzeum Narodowym Sztuki Ukrainy w Kijowie. Ekspozycja zajmowała trzy sale. Artystka pokazała prace począwszy od informelu po najnowsze. Malarstwo Marii Stangret zostało przez tamtejszych miłośników sztuki odebrane entuzjastycznie a wernisażowi towarzyszyła radosna atmosfera.
Wystawa odbyła się pod patronatem Prezydenta Rzeczpospolitej Aleksandra Kwaśniewskiego i Prezydenta Ukrainy Leonida Kuczmy. Była prezentowana w ramach ROKU POLSKIEGO NA UKRAINIE. POLSKA I UKRAINA RAZEM W EUROPIE.
 
 
 
 
 
_________________________

Wybrane prace:
 

 
   
 Nota biograficzna:

        
 
Maria Stangret - urodziła się w 1929 w Strzelcach Wielkich, w Krakowskiem. W 1958 skończyła krakowską ASP. Była żoną i bliską współpracowniczką Tadeusza Kantora. Partycypowała we wszystkich przedsięwzięciach Teatru Cricot2 i happeningach Kantora. Jest członkiem Stowarzyszenia Grupa Krakowska. Najmocniej związana z krakowskimi galeriami Krzysztofory i Galerią Starmach oraz z warszawską Galerią Foksal. Zaczynała od malarstwa informel: seria "Pejzaże Kontynentalne" (1959-60), kilka obrazów z tej serii przemalowała w latach 90-tych.

    
Wystawa czynna do 14 września 2004
  
Tekst i zdjęcia: Anna Dzierżyc-Horniak
Relacja przygotowana dla Artinfo.pl